Giờ đây trên mạng tràn lan lời kêu gọi uống 2 lít nước mỗi ngày, mở mắt dậy uống nước sạch gan thận, trước khi đi làm uống nước cho sảng khoái, đang làm uống nước bớt căng thẳng, ăn xong uống nước cho dễ tiêu, chiều uống nước chống buồn ngủ, trước khi nấu cơm tối uống nước cho đỡ đói, uống nước trước khi ngủ tốt cho tim mạch. Thực hiện đúng chiến thuật đêm 7 ngày 3 sáng vào ra 2 lít, sống vui khỏe có ích.

Uống nước ở Tây thật dễ, chỉ cần ra vòi hứng một cốc nước to mà uống, đi du lịch đến đâu cũng chỉ cần mang theo 1 chai nước be bé, đi đến đâu hứng nước ở đó. Chạy bộ trong công viên cũng vậy, cứ 500m lại một vòi nước vừa uống vừa rửa mặt rửa chân. Có những vòi phun nước cổ kính lắm rồi, hình đầu sư tử hay tay thủy thần, rêu phủ xanh lè, nhưng dòng nước tuôn ra thì vẫn sạch sẽ, chất lượng. Chỗ nào không uống được như các đài phun trang trí, đều có ghi chú cẩn thận.

Nước lạnh uống được, nhưng không nên uống nước nóng từ vòi. Cũng như ăn chín uống sôi chưa hẳn đã tốt. Nhớ hồi mới sang Pháp, phòng không có bếp, lấy luôn nước nóng úp bát mỳ, ăn xong bị đứa bạn phòng kế bên ký túc xá “chửi” cho một trận, nó giải thích một hồi mới hiểu. Cũng đứa bạn đó kể rằng có lần khi vác cốc nước từ toilet đi ra gặp mấy zai tây tinh nghịch Bravo, tchintchin, về phòng xấu hổ gần chết. Kể từ đó nàng cai nước máy, chỉ uống nước đóng chai.

Dân Pháp hỏi ai cũng nói thích uống nước đóng chai và chê nước máy, mặc dù thống kê trên báo đến 60-70% số dân dùng nước máy trực tiếp, có lẽ mình hỏi toàn người rơi vào nhóm còn lại. Họ chê ỏng chê eo, nói nước máy có mùi javel, khó chịu, hàm lượng các chất vi lượng không tốt như nước đóng chai như Evian, Perier, Badoit.

Nhưng mấy ông cấp nước đô thị lại không nghĩ vậy. Ví dụ như ở Lyon.

So sánh thông số của Nước máy Lyon với Evian và Volvic

Năm 2010, Lyon hay chính xác hơn là Cộng đồng đô thị Grand Lyon cho ra đời một thương hiệu nước máy mang tên Grand O kèm theo đó là một chiến dịch quảng bá quy mô lớn mang hình ảnh thân thiện và chất lượng tới người dân. Nước sạch trở thành hàng hóa thực thụ, có thương hiệu và thậm chí những nhà quản lý còn muốn cạnh tranh với các sản phẩm đóng chai “có vẻ” chất lượng hơn bày bán ngoài siêu thị. Tiêu chí của nước máy Grand O ở đây là Chất lượng, Kinh tế và Bền vững. Chất lượng được đảm bảo bằng những chỉ tiêu kỹ thuật không thể chê được, thậm chí khi so sánh với các loại nước đóng chai bày bán ngoài thị trường thì không hề thua kém. Nước được khai thác từ lớp nước dưới lòng sông Rhône theo các mạch nước chảy từ các đỉnh núi băng tinh khiết của dãy Alpes. Kinh tế thì rõ ràng là rất cạnh tranh với mức giá 0.3 centimes/ lít, rẻ bằng 1/100 giá cả các loại nước bày bán ngoài siêu thị. Nguồn cung cấp lại ổn định dồi dào và khai thác theo các yêu cầu phát triển Bền vững của môi trường.

Tất nhiên các hãng sản xuất nước đóng chai chẳng thích thú gì với những dự án như vậy. Kiện cáo tùm lum. Không chứng tỏ được sự vượt lên bằng chất lượng, các hãng lại sử dụng những chiêu tiếp thị quảng cáo đánh vào tâm lý người tiêu dùng. Bức hình quảng cáo bên là một ví dụ. “Tôi không uống thứ nước mà tôi dùng(để xả bồn cầu), tôi chọn Cristaline”. Tất nhiên những quảng cáo như thế này vấp phải khá nhiều phản đối của các nhà quản lý cũng như các tổ chức chứng nhận chất lượng nước máy, và ngay cả Bộ Môi trường.

Việc những hệ thống cấp nước đô thị có thể cạnh tranh được so với các hãng sản xuất nước đóng chai đánh dấu chất lượng cao cấp của dịch vụ đô thị. Cách quản lý của chính quyền đô thị vừa phù hợp thị trường cạnh tranh lại vừa đảm bảo chất lượng nước cho số lượng tiêu thụ lớn. Mô hình quản lý 3 bên giữa Người sử dụng – Quản Lý – Khai thác vận hành hoạt động hiệu quả. Việc tách bạch giữa cơ quan quản lý cấp nước địa phương với công ty khai thác như những thực thể độc lập khiến khả năng kiểm soát của chính quyền chặt chẽ hơn, dịch vụ cung cấp nước hoạt động theo cơ chế thị trường. Và chính sách ban hành từ chính quyền đô thị do dân trực tiếp bầu lên cũng phù hợp hơn với nhu cầu của người sử dụng. Hệ thống kiểm soát cũng tách bạch để hoạt động kỹ lưỡng và hiệu quả. Một năm mạng lưới nước cấp của Lyon thực hiện 8000 mẫu kiểm tra (xấp xỉ 22 mẫu/ngày) với 60.000 thí nghiệm khác nhau, rải đều cho các vùng và kết quả update liên tục trên mạng.

Chất lượng, Kinh tế, Bền vững? Bắt đầu từ nguồn cấp nước.

Từ trung tâm thành phố Lyon, chỉ đi ngược dòng sông Rhône chừng 15 phút chạy xe, sẽ đến 2 cù lao xanh mướt mang tên Crépieux, Charmy. Chỉ một cây cầu nhỏ vắt ngang nối từ bờ tới 2 cù lao này đã biến chúng thành hai vùng đất hoang vắng, biệt lập với khu đô thị gần đó. Tổng diện tích của hai cù lao là gần 400 ha, hình dáng không kéo dài mà phình ngang theo lòng sông với những kênh nhỏ chạy uốn éo xuyên qua, trông từa tựa như hình bát quái. Hai hòn đảo mini này phủ kín bởi thảm động thực vật tự nhiên với khoảng 500 loài động vật, 500 loài thực vật, cóc nhái, chim cò, hải li, ngan ngỗng .v.v. Một khu bảo tồn tự nhiên của Grand Lyon.

Nhưng chính bên dưới lớp thảm thực vật động vật đó là nơi khai thác hơn 100 triệu m3/năm với 100 giếng khoan để cung cấp cho 1.5 triệu dân vùng Grand Lyon. Đây cũng là khu vực khai thác rộng nhất châu Âu. Với chính sách bảo vệ nguồn nước, khu vực được Cơ quan bảo tồn thiên nhiên và Công ty khai thác nước thường xuyên  theo dõi, nghiên cứu và chăm chút đảm bảo môi trường tự nhiên ở đây ở mức ổn định nhất. Khuyên khích các loài động thực vật tự nhiên đến và phát triển nhưng cũng giữ nguyên cân bằng sinh thái. Để không ảnh hưởng đến tự nhiên, lượng nước ngầm được khai thác và chuyển đến Nhà máy nước cổ ở cách đó 2km. Công trình được xây từ năm 1853, nằm sâu dưới mặt đất 10m với những hàng cột vòm khỏe khoắn lặng ngắt như ngôi đền thờ nước ban phát sự sống cho cả vùng.

Crépieux và Charmy – khu bảo tồn

Nhà máy nước