Nước Pháp cũng như nhiều nước Tây Âu khác luôn có cái nhìn dè dặt với người Di gan (Roms). Những nghiên cứu về nguồn gốc cho thấy người Di Gan xuất thân từ Ấn Độ, họ rời bỏ nơi chôn rau cắt rốn từ thế kỷ 11, có thể do hậu quả từ các cuộc xâm lược của người Hồi giáo. Và từ đó đến nay họ không quay trở lại cố quốc. Sang thế kỷ 14, họ di cư đến Đông Âu và định cư tại Rumani, Bulgari, Séc. Ở những thế kỷ sau những bộ phận nhỏ của họ đi tiếp về Tây Âu nên các nước thường nhìn nhận họ như người dân của các nước đông âu này. Vì người Di Gan cứ di cư từ nước này sang nước khác, và chịu sự kỳ thị nên họ không dễ dàng trong việc xây dựng chỗ ở cố định và có công ăn việc làm. Họ di chuyển trên những đoàn xe lưu động và kiếm kế sinh nhai bằng những trò biểu diễn, hoặc làm công nhân thời vụ hoặc bán những mặt hàng tạp hoá… Một số người làm nghề bói toán. Người Di Gan có biệt tài là nhảy múa rất giỏi. Chính họ đã tạo ra điệu flamenco nổi tiếng. Cách sống du cư trở thành một phần trong văn hoá của người Di Gan và mặc dù có thể dễ dàng lãng mạn hoá điều đó, song trên thực tế nhắc đến Di Gan là nói đến nghèo khổ, sự ngờ vực và mặc cảm không thuộc về đâu. Sự kỳ thị, thậm trí là thanh trừng và ngược đãi kéo dài đã buộc họ sản sinh tâm tính “chúng ta chống lại chúng nó” rất mạnh. Thậm chí, họ có những đạo luật rất khắt khe, cấm đoán kết hôn với những người ngoài Di Gan. Cách đây vài năm người phát ngôn chính phủ Pháp đã từng gọi người Di Gan là “nguồn gốc của buôn lậu, của những điều kiện sống cực kỳ kinh hoàng, của bóc lột trẻ em ăn xin, của mại dâm và tội ác”, và có chính sách trục xuất họ về Rumani và Bulgarie, tuy nhiên có dư luận cho rằng những hành động của chính quyền Pháp đi ngược lại luật pháp của EU. Vì Romania và Bulgaria cũng là hai nước thành viên của EU và theo luật thì công dân của các nước EU được quyền di chuyển tự do trong lãnh thổ những nước thành viên khác.

Vincent van Gogh: The Caravans – Gypsy Camp near Arles (1888, Oil on canvas) (Photo credit: Wikipedia)

Gypsy woman (Photo credit: Wikipedia)